نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی
نویسندگان
1
دانشجوی دکتری علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
2
دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
3
استادیارمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان سمنان (شاهرود)، ایستگاه تحقیقات پسته دامغان.
4
استادیار گروه علوم باغبانی، پردیس ابوریحان – دانشگاه تهران.
چکیده
تنش خشکی یکی از مهم‌ترین فاکتورهای محدود کننده رشد و عملکرد پسته در ایران است. در این پژوهش به منظور بررسی تأثیر تنش خشکی بر غلظت عناصر معدنی کم مصرف و پر مصرف پایهها و هیبریدهای بین گونه‌ای جنس پسته، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار به صورت گلدانی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 99- 1398 به اجرا در آمد. تیمارهای آزمایش شامل 10 پایه پسته احمد آقایی، اکبری، سرخه‌حسینی، گرمه، فندقی و هیبرید بین گونه‌ای (احمد آقایی × اینتگریما، اکبری × اینتگریما، سرخه‌حسینی × اینتگریما، گرمه × اینتگریما و فندقی × اینتگریما) و سه سطح خشکی شامل شاهد (ظرفیت زراعی)، تنش ملایم (65 درصد ظرفیت زراعی) و تنش شدید (30 درصد ظرفیت زراعی) بودند که 84 روز روی دانهال‌های سه ماهه پسته اعمال شدند. در انتهای آزمایش، مقدار عناصر غذایی در برگ و ریشه گیاهان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش خشکی اثرات معنی‌داری بر روی وضعیت مواد معدنی برگ و ریشه پایه‌های مورد بررسی داشت. طبق نتایج، پاسخ‌های فیزیولوژیکی متفاوتی در پاسخ به تنش‌های اعمال شده در ارتباط با جذب عناصر بین پایهها مشاهده شد. با افزایش سطوح تنش، پایه فندقی کم‌ترین و پایه‌های هیبرید سرخه‌حسینی × اینتگریما، احمد آقایی × اینتگریما و اکبری × اینتگریما بیش‌ترین افزایش را در خصوص جذب عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، روی، آهن، منگنز و مس را نشان دادند. پایه‌های احمد آقایی، سرخه‌حسینی، گرمه × اینتگریما، اکبری، گرمه و فندقی × اینتگریما در اکثر صفات از لحاظ غلظت عناصر به ترتیب در رده‌های بعدی قرار گرفتند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر به نظر می‌رسد بتوان از پایه‌های پر رشد هیبرید سرخه‌حسینی × اینتگریما، احمد آقایی × اینتگریما و اکبری × اینتگریما به عنوان پایه‌های حاوی ژنهای متحمل به خشکی برای اصلاح ارقام با پتانسیل عملکرد بالا در مناطق خشک استفاده کرد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Investigating the Effect of Different Drought Levels on the Concentration of Low-Consumption and High-Consumption Mineral Elements of Pistachio Rootstocks and Interstitial Hybrids of Pistachio (Pistacia vera L.)
نویسندگان [English]
-
Hassan Farhadi
1
-
Mohamad Mehdi Sharifani
2
-
Mehdi Alizadeh
2
-
Hossein Hokmabadi
3
-
Sasan Aliniaifard
4
1
Ph.D. Student, Dept. of Horticultural Science, Faculty of Plant Production, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran.
2
Assistant.Profesor., Dept. of Horticultural Science, Faculty of Plant Production, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Iran.
3
Assistant Professor, Pistachio Research center, Agricultural Research Education and Extention Organization of Semnan Province, Dameghan center, (Iran).
4
Assistant.Profesor., Department of Horticulture, College of Aburaihan, University of Tehran, Pakdasht, Tehran, Iran.
چکیده [English]
Drought stress is one of the most important factors limiting pistachio growth and yield in Iran. In this study, in order to investigate the effect of drought stress on the concentration of low-consumption and high-consumption mineral elements of rootstocks and hybrids between species of the genus pistachios, the experiment was conducted as factorial based on a Completely Randomized Design with four replications in the research greenhouse of Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources during 2019-2020. The treatments were consisted of ten pistachio rootstocks Ahmad Aghaei, Akbari, Sorkheh Hosseini, Garmeh, Fandoghi and interspecific hybrids (Ahmad Aghaei × Integerrima, Akbari × Integerrima, Sorkheh Hosseini × Integerrima, Garmeh × Integerrima and Fandoghi × Integerrima) and three levels of drought including control (field capacity), mild stress (65% of field capacity) and Severe stress (30% of field capacity) were applied on 3 months old the seedlings for 84 days. At the end of the experiment, the amount of nutrients in the leaves and roots of the plants were examined. The results showed that drought stress had significant effects on the mineral status of the leaves and roots of the studied rootstocks. According to the results, different physiological responses were observed between the seedlings in their response to water stress. With increasing stress levels, fandoghi rootstock the lowest and the hybrid rootstocks of Sorkheh Hosseini × Integerrima, Ahmad Aghaei × Integerrima and Akbari × Integerrima showed the greatest increase in the absorption of N, P, K, Ca, Mg, Zn, Fe, Mn and Cu between the rootstocks. The rootstocks of Ahmad Aghaei, Sorkheh Hosseini, Garmeh × Integerrima, Akbari, Garmeh and Fandoghi × Integerrima were ranked next in most traits in terms of drought tolerance, respectively. Based on the results of the present study it seems possible from the rootstocks of Sorkhe Hosseini × Integerrima, Ahmad Aghaei × Integerrima and Akbari × Integerrima was used as a rootstocks for dry-tolerant genes to modify cultivars with high yield potential in arid regions.
کلیدواژه‌ها [English]
-
Absorption of Elements
-
Controlled Crosses
-
Drought Tolerance
-
Integerrima
)