سینتیک آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی در برخی خاک‌های تحت کشت پسته شهرستان رفسنجان

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 موسسه تحقیقات خاک و آب لرستان

2 گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر (عج) ، رفسنجان.

3 استاد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه ولیعصر (عج) ، رفسنجان.

چکیده

پتاسیم غیرتبادلی نقش مهمی در تغذیه گیاهان زراعی دارد، بنابراین مطالعه سرعت آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی در خاک‌های زراعی ضروری است. اطلاعات مربوط به سینتیک آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی در خاک‎های استان کرمان محدود است. لذا در این تحقیق 15 نمونه خاک از اراضی تحت کشت پسته رفسنجان جمع‌آوری شد و ضمن مطالعه کانی‌شناسی منطقه، سینتیک آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی با استفاده از عصاره‎گیری متوالی با کلرید کلسیم 01/0 مولار مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور تعیین همبستگی ثابت سرعت معادلات سینتیکی با غلظت پتاسیم در برگ پسته، همزمان با نمونه‌برداری خاک نمونه‎های برگ هم از محل تهیه شد. نتایج نشان داد که رس‌های مونت موریلونیت، ایلیت و کلریت در خاک‌های منطقه حضور دارند و از بین معادلات سینتیکی مرتبه صفر، مرتبه اول، مرتبه دوم، مرتبه سوم، پخشیدگی سهموی، توانی (سرعت دو ثابتی) و الوویچ با توجه به مقادیر R2 و SEE، مدل توانی قادر به توصیف رضایت‌بخش سرعت آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی است. مقادیر ثابت سرعت برای این معادله بین 83/57-86/107 متغیر بود. ثابت سرعت معادلات مورد مطالعه با غلظت پتاسیم برگ همبستگی معنی‎دار نشان نداد. توصیه می‌شود سرعت آزادسازی پتاسیم غیرتبادلی با روش‌ها و عصاره‎گیرهای دیگر نیز مورد مطالعه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Release Kinetics of Nonexchangeable Potassium in Some Soils under Pistachio of Rafsanjan Region

نویسندگان [English]

  • Samad Abdi 1
  • Ahmad Tajabadi Pour 2
  • Hossein Shirani 3
1 soil and water research institute of Lorestan
2 Associate Professor of Soil Science Department, College of Agriculture, Vali e Asr University of Rafsanjan, Kerman, Iran
3 Professor of Soil Science Department, College of Agriculture, Vali e Asr University of Rafsanjan, Kerman, Iran
چکیده [English]

Nonexchangeable potassium has a critical role in crops nutrition, therefore the study of nonexchangeable release rate in cultivated lands is necessary. Information about release kinetics of nonexchangeable potassium in Kerman province soils is limited. In this research 15 soil samples were collected from Rafsanjan lands under pistachio trees and mineralogical properties and release kinetics of nonexchangeable potassium using successive extraction with 0.01 M CaCl2 were determined. In order to determine correlation coefficient between the constant rate of kinetics equation and potassium concentration in pistachio leaf, leaf samples were collected from studied sites. Results indicated that montmorilonite, illite and chlorite clays are present in studied region and between kinetics equations including zero order, first order, second order, parabolic diffusion, power function(two constant rate) and elovich, according to R2 and SE values, power function model is able to describe nonexchangeable release rate satisfactorily. Constant rate values for this model varied between 57.83- 107.86. Constant rate of studied equations have not significant correlation with the potassium concentration of pistachio trees. It is recommended that release rate of nonexchangeable potassium be studied with other methods and extractants.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kinetics models
  • Rafsanjan
  • Release rate